Tòa nhà của Bộ Nhà ở và Phát triển đô thị (HUD) tại Washington, D.C (Ảnh: Washington Post).
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 4/3 thông báo 443 bất động sản thuộc sở hữu liên bang đủ điều kiện để bán, trong đó có cả những tòa nhà mang tính biểu tượng như trụ sở Bộ Tư pháp (DOJ) và Bộ Nhà ở và Phát triển đô thị (HUD) tại Washington, D.C.
Tuy nhiên, vấn đề phát sinh khi nhiều cơ quan liên quan không hề hay biết rằng trụ sở của họ bị đưa vào danh sách này. Theo một nhân viên của Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp Mỹ (GSA) được báo cáo về các cuộc thảo luận nội bộ, bao gồm một cuộc họp hôm 5/3 với các quan chức cấp cao phụ trách bất động sản liên bang, lãnh đạo của nhiều cơ quan đã không được tham vấn trước khi danh sách được công bố.
Danh sách sau đó được chỉnh sửa, loại bỏ phần lớn các tòa nhà tại khu vực Washington, D.C., trước khi bị gỡ hoàn toàn trong đêm. Trang web của GSA, nơi trước đó đăng danh sách, hiển thị một thông báo mới với nội dung danh sách sẽ “sớm được công bố lại”.
“Chúng tôi dự kiến danh sách sẽ được đăng tải lại trong thời gian tới sau khi đánh giá phản hồi ban đầu và tìm cách giúp các bên liên quan hiểu rõ hơn về các tài sản được liệt kê”, người phát ngôn của GSA cho biết trong một tuyên bố vào ngày 5/3. Người phát ngôn cho biết danh sách đã thu hút sự quan tâm lớn ngay sau khi được công bố, nhưng không trả lời câu hỏi về lý do danh sách được chỉnh sửa rồi bị xóa, cũng như liệu toàn bộ 443 tài sản này có còn bị đánh dấu để xử lý hay không.
Một nhân viên giấu tên của GSA cho biết danh sách rao bán các tòa nhà liên bang đã bị gỡ xuống theo yêu cầu của lãnh đạo cấp cao GSA. Tuy nhiên, trong cuộc họp nội bộ hôm 5/3, nhân viên này tiết lộ rằng kế hoạch thanh lý các tòa nhà vẫn được giữ nguyên, chỉ tạm hoãn vô thời hạn.
Sự mơ hồ về số lượng và danh tính các tòa nhà liên bang mà chính quyền ông Trump dự định bán phản ánh sự xáo trộn lớn hơn trong nỗ lực thu hẹp quy mô chính phủ liên bang một cách triệt để. Việc thiếu nhất quán trong thông tin đã khiến nhiều cơ quan rơi vào tình trạng hoang mang và phải vật lộn để theo kịp những thay đổi liên tục.
Sáng 5/3, lãnh đạo Trung tâm Dịch vụ bảo hiểm Medicare và Medicaid (CMS) đã gửi email đến toàn bộ nhân viên về thông báo của chính quyền vào ngày hôm trước. Danh sách ban đầu có tên trụ sở chính của CMS cùng nhiều tòa nhà khác thuộc cơ quan này.
“CMS không hề biết về việc này và chúng tôi chưa từng đề xuất hay phê duyệt bất kỳ địa điểm văn phòng nào của mình có mặt trong danh sách… Chúng tôi xin lỗi vì sự căng thẳng và lo lắng không cần thiết mà điều này có thể đã gây ra”, email nêu rõ.
Các tài sản liên bang được xác định có thể bán
Danh sách ban đầu do GSA công bố xác định 443 tòa nhà, công trình và khu đất tại 47 bang, Puerto Rico và Washington, D.C. là “tài sản không cốt lõi”.
Những thay đổi càng làm gia tăng sự bất an trong giới nhân viên liên bang, vốn đã chịu ảnh hưởng từ hàng loạt thông báo từ chính quyền Trump về cắt giảm nhân sự, thời hạn quay lại làm việc trực tiếp, chấm dứt hợp đồng thuê văn phòng, thay đổi chính sách và phán quyết của tòa án.
Bất kỳ nỗ lực nào nhằm cải tổ danh mục đầu tư bất động sản liên bang cũng sẽ đối mặt với nhiều rào cản. Việc chính quyền Tổng thống Donald Trump cắt giảm mạnh nhân sự liên bang, cùng với những tác động từ Ban Hiệu suất chính phủ (DOGE) mà tỷ phú Elon Musk là thành viên, đã khiến nhiều nhân viên GSA mất việc, thậm chí một số văn phòng phải đóng cửa hoàn toàn. Điều này đặt ra câu hỏi liệu số lượng nhân sự bị giảm sút có đủ khả năng chuyển giao một lượng lớn tài sản như vậy hay không.
Bên cạnh đó, quy trình thanh lý tài sản liên bang vô cùng phức tạp, chịu sự chi phối của các quy định môi trường và trong nhiều trường hợp, chính phủ phải ưu tiên sử dụng công cộng trước khi bán cho khu vực tư nhân.
Một cựu quan chức cấp cao của GSA cho rằng việc đưa một số tài sản vào danh sách thanh lý là “phi lý”. Điển hình là Nhà máy Nhiệt trung tâm ở Washington, D.C., cơ sở cung cấp nhiệt cho nhiều tòa nhà liên bang quanh khu vực National Mall.
Cựu quan chức trên, hiện làm trong lĩnh vực bất động sản và yêu cầu giấu tên, chỉ ra rằng nhà máy không chỉ có vai trò quan trọng mà còn tiêu tốn chi phí vận hành. “Vậy câu hỏi đặt ra là, ai sẽ mua nó?”, người này nói.
Trong danh sách công bố ban đầu hôm 4/3, ngay cả trụ sở của GSA tại Washington, D.C. bị liệt kê là “tài sản không cốt lõi”. Một nhân viên GSA cho biết khi đến văn phòng vào sáng 5/3, cô hoàn toàn bối rối trước tình huống này. Ngay cả những người quản lý trên cô 3 cấp cũng không rõ chuyện gì đang diễn ra.
Trước đó, một người phát ngôn của GSA cho rằng danh sách này nhằm mục tiêu tiết kiệm ngân sách. “Các tài sản không cốt lõi tiêu tốn hơn 430 triệu USD mỗi năm để vận hành và bảo trì, cần hơn 8,3 tỷ USD để cải tạo, và thường không cung cấp môi trường làm việc chất lượng cao cho nhân viên liên bang thực hiện nhiệm vụ của họ”, người phát ngôn tuyên bố.
Trong nhiều năm, các chính trị gia của cả hai đảng đều đồng tình rằng nhiều tòa nhà liên bang đã lỗi thời và nên được chuyển giao. Tuy nhiên, cách tiếp cận của chính quyền ông Trump đã làm gia tăng sự đối đầu đảng phái, khiến ngay cả cuộc tranh luận về những không gian văn phòng bình thường cũng bị ảnh hưởng.
Ông Dan Mathews, người từng phụ trách danh mục bất động sản của GSA với tư cách là Ủy viên Dịch vụ Công trình Công cộng trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, bảo vệ danh sách này, gọi đó là “sự thừa nhận rằng nhiều tòa nhà đang xuống cấp nghiêm trọng và Quốc hội không có ý định cấp ngân sách cải tạo”.
“Dù có thể tranh cãi về một số tòa nhà cụ thể, nhưng phần lớn chúng không còn khả năng tài chính để duy trì. Thanh lý là lựa chọn hợp lý duy nhất”, ông Mathews cho biết.
Tại phiên điều trần Quốc hội hôm 5/3 về bất động sản liên bang, các nghị sĩ ủng hộ và phản đối chính quyền Trump đã tranh luận gay gắt về nỗ lực dỡ bỏ các tòa nhà.
“Hành động nhanh chóng của chính quyền Trump trong việc xác định lãng phí trong bất động sản liên bang là điều đáng hoan nghênh”, Hạ nghị sĩ Mike Ezell, chủ tọa phiên điều trần, phát biểu.
Trong khi đó, Hạ nghị sĩ Greg Stanton, thành viên cấp cao của đảng Dân chủ, thừa nhận rằng nhiều tòa nhà công vụ đang bị sử dụng không hiệu quả. Tuy nhiên, ông chỉ trích chính quyền Trump vì bỏ qua quy trình thích hợp. “Thay vì thực hiện theo đúng thủ tục, chính quyền Trump đã chuyển thẳng sang giai đoạn chấm dứt hợp đồng thuê và thanh lý tài sản”, ông Stanton nói.
Ông cũng chỉ ra sự xáo trộn trong chính sách, khi chính quyền Trump vừa thúc đẩy việc đóng cửa văn phòng, vừa yêu cầu nhân viên liên bang quay lại làm việc trực tiếp. “Chính sách này đang tự mâu thuẫn… Nhân viên liên bang quay lại làm việc trong những văn phòng chuẩn bị thanh lý”, ông Stanton nhấn mạnh.
Nhiều nghị sĩ Dân chủ khác cũng bày tỏ sự bức xúc khi gặp khó khăn trong việc lấy thông tin từ GSA. Hạ nghị sĩ Rick Larsen cho biết văn phòng của ông chỉ có thể cập nhật thông tin về thay đổi bất động sản qua báo chí và các bài viết trên Reddit.
Ông Michael Peters, Ủy viên Cơ quan Dịch vụ Công trình Công cộng do ông Trump bổ nhiệm, dự kiến tham dự một phiên điều trần để trả lời các câu hỏi. Tuy nhiên, ông Stanton cho biết: “Vì một lý do nào đó, mà chúng tôi không rõ, ông ấy đã thay đổi quyết định và không có mặt ngày 5/3”.
